Có nhiều quan điểm khác nhau về nguyên nhân dẫn đến sự nổi dậy của chủ nghĩa phát xít. Trong đó có một quan điểm cho rằng chủ nghĩa phát xít Ý ra đời là một sự đáp lại các thất bại của nền dân chủ, chủ nghĩa tự do và chủ nghĩa Marx. Những chủ nghĩa này được nhìn nhận là có thiên hướng về chủ nghĩa cá nhân và toàn cầu hóa, làm tổn hại đến quốc gia. Và chủ nghĩa phát xít khi đó đã tự xưng mình là sự thay thế căn bản mang tính quốc gia cho chủ nghĩa bolshevik. Dù vậy, nó lại mang nhiều đặc trưng của chủ nghĩa bolshevik như: nhà nước có một Đảng cầm quyền, quyền quyết định theo đa số và sự vận động ủng hộ từ giai cấp vô sản.[cần dẫn nguồn] Đặc biệt khi nhiều cựu binh trở về từ chiến tranh lại phải đối mặt với nạn thất nghiệp và các vấn đề kinh tế khác. Chủ nghĩa phát xít đã đưa ra mô hình của chủ nghĩa tập thể cũng như kêu gọi chấm dứt sự tồn tại của chủ nghĩa tư hữu cá nhân, cũng như đối đầu với chủ nghĩa Marx vì cho rằng chủ nghĩa này chống lại chủ nghĩa quốc gia và chủ nghĩa yêu nước.